Ο Άγιος Χριστόφορος. Έργο Δημητρίου Σκουρτέλη

Ο Άγιος Χριστόφορος.
Έργο Δημητρίου Σκουρτέλη

Ο Άγιος ήταν βάρβαρος που αιχμαλωτίστηκε από τους Ρωμαίους και στην συνέχεια κατατάχτηκε στις Λεγεώνες, όπου πολέμησε σε πολλές μάχες. Ήταν ψηλός, (Μια πηγή λέει πως το ύψος του ήταν “πέντε κύβιτα” = 2,30 μ.) γεροδεμένος και τρομερός στην όψη, πράγμα που δημιουργούσε φόβο σε όσους τον έβλεπαν και που του χάρισε το παρατσούκλι “Ρέπροβος” (Reprobus, νόθος, απόκληρος, απόβλητος) και αργότερα το “Κυνοκέφαλος” (“σκυλομούρης” που θα λέγαμε σήμερα)
Είναι βέβαιο πως όλα αυτά ήταν εκδηλώσεις διπλού ρατσισμού, λόγω της καταγωγής και του ύψους του Αγίου, και δεν είχαν σχέση με την πραγματική μορφή του.

Ο Ρέπροβος βαφτίστηκε χριστιανός από τον Επίσκοπο Αντιοχείας Βαβύλα, και πήρε το όνομα Χριστόφορος. Θέλοντας να εκπληρώσει το χριστιανικό του καθήκον με πράξεις φιλανθρωπίας, βοηθούσε ανθρώπους να περάσουν από ένα ποτάμι.   Μια μέρα ένα παιδάκι του ζήτησε να το περάσει. Αυτό που φάνηκε αρχικά παιχνίδι για τον βάρβαρο, έγινε ένας πολύ δύσκολος άθλος γιατί το παιδί γίνονταν όλο και πιο βαρύ. Όταν τελικά πέρασαν στην άλλη όχθη το παιδί του αποκάλυψε πως ήταν ο ίδιος ο Χριστός, ενώ το ραβδί του Αγίου βλάστησε.

Ο Χριστόφορος μαρτύρησε μαζί με τον Άγιο Βαβύλα στην Αντιόχεια, στους διωγμούς του Δεκίου, που άρχισαν το 250 μ. Χ.  Είχε μεγάλη επιρροή στο στράτευμα και μετέστρεψε πολλούς στον Χριστιανισμό, αλλά και εμπόδιζε με κάθε τρόπο την βία κατά των ομοπίστων του.

Όλα τα ανθρωποειδή τέρατα
που δήθεν συνάντησε ο Μέγας Αλέξανδρος
στις εκστρατείες του.
Ανάμεσά τους, και ένας κυνοκέφαλος.
(Vincent de Beauvais, Speculum Historiale)

Η μεταβυζαντινή περίοδος ειδικά μετά το 17ο αιώνα, επιφύλασσε στον Άγιο μια δυσάρεστη έκπληξη: 

Αφελείς αγιογράφοι και ιερωμένοι, πήραν στα σοβαρά το παρατσούκλι “κυνοκέφαλος” και άρχισαν να τον παραστάνουν έτσι. Προφανώς υπεύθυνοι ήταν και οι διαδεδομένοι θρύλοι για τον Μέγα Αλέξανδρο, ο οποίος δήθεν είχε συναντήσει στην Ασία Κυνοκέφαλους και ένα σωρό άλλα ανθρωποειδή τέρατα.

Χαρακτηριστικό είναι πως καμία Βυζαντινή εικόνα δεν τον παριστάνει σαν κυνοκέφαλο. 

Σήμερα θεωρείται προστάτης των οδηγών.