Ο μεταφραστής Κόντογλου.

Βλέπουμε στις επετειακές εκθέσεις για τον Φώτη Κόντογλου με πόση ευκολία χειρίζοταν την Δυτική τεχνοτροπία από την αρχή της καριέρας του.
Το ταλέντο του ήταν πηγαίο.
Όμως, παρατηρώντας τις πρώτες του βυζαντινές αγιογραφίες βλέπουμε με πόση δυσκολία μπορούσε να συλλάβει, αρχικά, το νόημα της Βυζαντινής Τέχνης. Αυτό συμβαίνει και με κάθε “έντεχνο” (έτσι αποκαλούν οι δασκάλοι τον μαθεμένο φράγκικα) ζωγράφο.
Δεν είναι θέμα ικανότητας. 

Από τα πρώιμα έργα του Κόντογλου. 1925.

Οπως δεν μπορούμε να μιλήσουμε μια ξένη γλώσσα ακούγοντάς την, έτσι και δεν μπορούμε να ζωγραφίσουμε βυζαντινά, βλέποντας την βυζαντινή ζωγραφική, ακόμα κι αν κάνουμε πιστά αντίγραφα.
Είναι άλλη εικαστική γλώσσα, και πρέπει, με μεγάλη προσπάθεια, να μάθουμε να την μιλάμε, όπως προσπάθησε ο Κόντογλου. Και προσπαθούμε να μάθουμε να την μιλάμε χωρίς δάσκαλο, και χωρίς μέθοδο άνευ διδασκάλου!

Δυστυχώς όμως, αναρωτιέμαι… Έχουμε μάθει να την μιλάμε, αυτήν την ελληνική εικαστική γλώσσα, ή απλά την μεταφέρουμε όπως την ακούμε, κάνοντας τραγικά και αστεία λάθη, και παριστάνοντας συνάμα τους μεγάλους ειδικούς της ελληνικότητας στην Τέχνη;

Ξένοι στην ίδια την χώρα μας.
Εξόριστοι Φράγκοι στα Βαλκάνια είμαστε.
Τι κωμικοτραγικοί τύποι…

Δημήτρης Σκουρτέλης

πηγές εικόνων:
εδώ και εδώ.