Απόκρυφα Ευαγγέλια

 Οι γονείς της Θεοτόκου, ο Ιωακείμ και η Άννα.
Δεν αναφέρονται παρά μόνο στα Απόκρυφα.
Έργο Δημητρίου Σκουρτέλη

Τα «Απόκρυφα Ευαγγέλια» έχουν ένα πολύ τρανταχτό τίτλο σε σχέση με το περιεχόμενό τους. Πρόκειται για κείμενα που γράφτηκαν με στόχο να συμπληρώσουν ή να υποκαταστήσουν τα Τέσσερα Ευαγγέλια, η ακόμη και λόγω της άγνοιας των συγγραφέων τους για τα «κανονικά» Ευαγγέλια. Υπήρχαν ήδη την εποχή του Παύλου, όπως μαρτυρά ο ίδιος.

Τα περισσότερα είναι απλοϊκά κείμενα, προϊόντα αγαθής πίστεως εμπλουτισμένα με μυθικά στοιχεία, μερικά είναι όμως υποβολιμαία, χρησιμοποιώντας τον Χριστιανικό σκελετό για να προβάλλουν απόψεις που κάθε άλλο από Χριστιανικές είναι. Αυτά, η Ορθοδοξία τα απορρίπτει.

Τα πιο ενδιαφέροντα, όμως, είναι αυτά που δίνουν συμπληρωματικά στοιχεία για τα συμβάντα που αναφέρονται στα Ευαγγέλια. Αυτά τα τελευταία, η Ορθοδοξία τα αναγνωρίζει ως απαραίτητα βοηθήματα για την ολοκλήρωση των περιγραφών μερικών γεγονότων που αναφέρονται ακροθιγώς στα Ευαγγέλια, χωρίς βέβαια να τα θεωρεί θεόπνευστα.

Τα περί της Γεννήσεως της Θεοτόκου, πχ, (Πρωτευαγγέλιον Ιακώβου) ή τα περί της Καθόδου εις τον Αδη του Ιησού, (Ευαγγέλιον Νικοδήμου) κλπ, δεν αναφέρονται πουθενά αλλού εκτός από τα Απόκρυφα, και έχουν ενταχθεί στον λειτουργικό βίο και τους εικονογραφικούς κύκλους της Ορθοδοξίας.

Από το Ευαγγέλιο του Νικοδήμου προέρχεται η εκπληκτική εκείνη ευχή που ακούγεται στα θυρανοίξια των ναών:

...εγένετο φωνή μεγάλη ώσπερ βροντή λέγουσα: «Αρατε πύλας οι άρχοντες υμών και επάρθητε πύλαι αιώνιοι, και εισελεύσεται ο Βασιλεύς της Δόξης»