Η Ελληνικότητα της τέχνης στην ζωγραφική

Μόραλης

Όλη η κίνηση της "Ελληνικότητας στην Τέχνη" στην ζωγραφική (Τσαρούχης, Παπαλουκάς, Βασιλείου, Μυταράς, Μόραλης κλπ) -Εξαιρώ τον Παρθένη για μερικά έργα του, και θα καταλάβετε γιατί- βασίστηκε σε δυτικές μεθόδους. Συγκεκριμένα, με την εμφάνιση του Ιμπρεσιονισμού, δόθηκε μια εντύπωση πως τώρα πια το έργο τέχνης συλλαμβάνεται "επιστημονικά", με αυστηρή και «ουδέτερη» εικαστική ανάλυση του φωτός.

Οι προαναφερόμενοι Έλληνες πίστεψαν πως αναλύοντας επιστημονικά με την ιμπρεσιονιστική μέθοδο το "Ελληνικό Φως" και προχωρώντας σε αφαιρέσεις, θα έφταναν στις πηγές της αρχαίας ελληνικής τέχνης... Στην σχηματοποίηση και την χρήση δυο διαστάσεων, που κατ’ αυτούς ήταν άμεση συνέπεια της επίδρασης του Ελληνικού φωτός στους αρχαίους εικαστικούς... Δηλαδή πίστευαν πως θα κατέληγαν στον Ελληνικό εικαστικό Τρόπο μέσω μιας δυτικής σύγχρονης μεθόδου...

Οι αυταπάτες που περιέχει αυτή η εικαστική θεώρηση είναι άπειρες.

Πρόκειται για την αντίστροφη πορεία του αξιώματος πως «ο Ελληνικός πολιτισμός γέννησε τον δυτικό», που ούτως ή άλλως είναι έωλο, διότι τμήματά του, και όχι το σύνολό του χρησιμοποίησε η Δύση, και μάλιστα μέσα από τον παραμορφωτικό φακό των Λατίνων.

Ακόμα βασίζεται στην θεωρία πως ο πολιτισμός κάθε τόπου προέρχεται από τις κλιματικές συνθήκες. Και αυτή η θεωρία δεν στέκει. Ο Ελληνικός πολιτισμός ξεκίνησε στην Μικρά Ασία και όχι στην... Αττική, που προκρίνεται ως η πηγή του γνήσιου «Ελληνικού φωτός». Ο άξιος Περικλής Γιαννόπουλος μίλησε για "Ελληνικόν Φως", αλλά αυτός ήταν λογοτέχνης, όχι ζωγράφος, αν και είναι μερικά υπεύθυνος γι αυτό το ρεύμα.

Μυταράς

Ακόμα, και γενικότερα, δημιουργεί τεράστια σύγχυση ανάμεσα στην Επιστήμη και την Τέχνη, με την δεύτερη να υποτάσσεται στην πρώτη, με πλήρη Δυτική νοοτροπία, ψάχνοντας για ... Ελληνισμό.

Επίσης, όλη η μέθοδος είναι μια παρεξήγηση του ίδιου του ιμπρεσιονισμού, που δεν στηρίχθηκε αυτός ο ίδιος τόσο στην άψυχη ανάλυση του φωτός ανεξαρτήτως θέματος, αν και αυτό ήταν μια από τις μεθόδους του. Εδώ έχουμε, δυστυχώς, έναν μιμητισμό που βασίζεται στην παρεξήγηση μιας ξένης μεθόδου που δεν έγινε πλήρως αντιληπτή.

Παπαλουκάς

Και, φυσικά, υπάρχει η πλήρης αγνόηση του γεγονότος πως ποτέ η Ελληνική ζωγραφική δεν χρησιμοποίησε μοντέλο και δεν απεικόνισε τα πράγματα «εκ του φυσικού». Το να λέμε πως τα εικαστικά της επιτεύγματα βασίζονται στο φως, είναι επιστημονικοφανείς θεωρίες που είναι τμήμα των γενικότερων θεωριών περί Φυλής που σήμερα προκαλούν αμφιβολία για να μην πω γέλωτα.

Με όλα αυτά δεν υποτιμώ τους αναφερόμενους εικαστικούς ούτε απαξιώνω το έργο τους. Απαξιώνω την μέθοδό τους. Ευτυχώς η Τέχνη ξεφεύγει από την μέθοδο, και πάντα δίνει άξια έργα όπου υπάρχουν άξια χέρια.

Το ζητούμενο όμως, είναι η Ελληνικότητα, μια ελληνικότητα που να μην είναι ειδομένη μέσα από τα μάτια των δυτικών...

Δημήτρης Σκουρτέλης

Γουναρόπουλος

Ένα σχόλιο ειδικά για τον Τσαρούχη

Τσαρούχης

Δάσκαλός μου ο Τσαρούχης δεν ήταν. Συμμαθητής μου ήταν, παρ όλη την διαφορά ηλικίας, γιατί από το εργαστήρι του μαστρο- Φώτη του Κόντογλου περάσαμε και οι δύο. (από τους επιγόνους του Κόντογλου εγώ)

Εγώ έμεινα να σπάω τα μούτρα μου πάνω στα βράχια της Ρωμιοσύνης, ενώ ο Τσαρούχης την κοπάνησε με ελαφρά πηδηματάκια, και μετά παρίστανε τον ζωγράφο με ελληνική νοοτροπία ενώ τα έργα του ακολουθούσαν τα απόνερα των Ματίς, Μοντιλιάνι, κλπ –τα πιο προωθημένα- και το Ακαδημαϊσμού, τα περισσότερα.

Όσο για τα θέματά του... Όλοι ξέρουνε τι και ποιοι τον ενέπνεαν.

Αλλοίμονο στη Ελλάδα αν έχει ετούτον για εθνικό ζωγράφο...

Ο Τσαρούχης, ανήκει στην ομάδα εκείνη των έντεχνων που βλέπουν τον Ελληνισμό και την Ρωμιοσύνη σαν «κουλέρ λοκάλ» ενώ η νοοτροπία, το μήνυμα και η τεχνοτροπία τους ήταν βαθιά δυτική.

Έτσι μέσα από αυτόν, δεν πέρασε η Ελληνικότητα, αλλά ο αφελληνισμός της τέχνης...

πηγές εικόνων:
http://www.saronicmagazine.com/?p=3923

https://paletaart.wordpress.com/2012/10/24/μυταράς-δημήτρης-dimitris-mytaras-1934/μυταράς-δημήτρης-ελληνικό-τοπίο/

http://www.pemptousia.gr/wp-content/uploads/2012/08/1298.4735-650.jpg

https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhirrqjLMgcQstveMDC4N8hQcsTDWN-N5W_EflFuHrYU4FBunZFWR3w8qEyFnUQLhFK16USKvt1jzyYmAckfyAsq3rn0fAW-MDFsA-A0aLiznhyphenhyphen4bwdX30gJcn_flAvICZfjqfCW6q8KoN7/s1600/Papaloukas-07.jpg