Έκθεση ζωγραφικής του Δημήτρη Σκουρτέλη

Έκθεση ζωγραφικής του 
Δημήτρη Σκουρτέλη
με θέμα:
"ΑΚΡΙΤΕΣ"

Στον πολυχώρο "Δίαυλο", 

Αδριανού 1, Θησείο, 

στην αίθουσα του εργαστηρίου θεατρικού παιχνιδιού "Πλειάδες" 

της εταιρείας PLENTERTAINMENT. 

Από 24 έως 30 Νοεμβρίου, ώρες 18-21.

Πληροφορίες: 6972096525-6978795199

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΚΟΥΡΤΕΛΗ

Ο Δημήτρης Σκουρτέλης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1959.  

Σπούδασε ζωγραφική στην Γαλλία, στο 8ο Πανεπιστήμιο Παρισίων, από όπου αποφοίτησε με άριστα το 1982, ειδικευμένος στην ιστορία της Βυζαντινής τέχνης. 

Στην συνέχεια ασχολήθηκε με την αγιογραφία, αρχικά εντασσόμενος στο εργαστήριο του αείμνηστου Κ. Γεωργακόπουλου, αλλά και αναλαμβάνοντας παράλληλα ατομικά έργα. Σήμερα συνεργάζεται και με τον γνωστό αγιογράφο Ε. Τζιρτζιλάκη.  

Έχει εκτελέσει, μόνος ή συνεργαζόμενος, πολλές τοιχογραφίες σε ναούς της Αθήνας και της επαρχίας, καθώς και πλήθος φορητών εικόνων. Μεγάλη συλλογή εικόνων του βρίσκεται στον Ι. Ν. Εισοδείων Θεοτόκου Ν. Ψυχικού. 

Έργα του έχουν δημοσιευθεί , και τυπωθεί σε κάρτες. Πολλά βρίσκονται στην Γαλλία και Γερμανία.

Διεξάγει ιστορικές μελέτες πάνω στη σχέση Βυζαντίου –Αρχαίας Ελλάδας. 

Επειδή η βυζαντινή τέχνη δεν καλύπτει μόνο το θέμα της θρησκείας, αλλά κάθε  πλευρά του Ελληνικού πολιτισμού, ασχολήθηκε πλατύτερα με το θέμα, εικονογραφώντας, πχ, λαϊκά παραμύθια της συλλογής Γ. Γεωργαμλή, [Η Σταχτομάρω] και το Έπος του Διγενή Ακρίτα.

Με αυτό το θέμα, πραγματοποίησε ήδη τρεις εκθέσεις, στο Κέντρο Μικρασιατικού Πολιτισμού,  

στο Ίδρυμα Σπάρτης, και στον 

Πολυχώρο Πολιτισμού του Δήμου Αιγάλεω το 2006,  2007,  και 2011 αντίστοιχα. 

Έχει επίσης κάνει άλλες δύο ατομικές εκθέσεις το 1993, στο Πνευματικό Κέντρο Ν. Πεντέλης, και το 2012 στην γκαλερί Art Kolonaki, και συμμετείχε σε αρκετές ομαδικές, 

στην Ελλάδα και την Γαλλία, ενώ πάντα συνεχίζει το έργο της αγιογραφίας, που θεωρεί ως τομέα ανοικτό στην έρευνα. 

Είναι μέλος του Καλλιτεχνικού Επιμελητηρίου, της ομάδας "Τεχνόσφαιρα", και έχει πάρει μέρος σε όλες τις εκθέσεις που έχουν διοργανωθεί από τους παραπάνω οργανισμούς .

   Μιλάει Αγγλικά και Γαλλικά.

Έργο του Δ. Σκουρτέλη

Στις 19/3/2012 δυο έργα του πήραν το πρώτο βραβείο και τον έπαινο, αντίστοιχα, στον εικαστικό διαγωνισμό του Φιλολογικού Συλλόγου "Παρνασσός"

ΝΑΟΙ ΟΠΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΚΕ  Η ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ.  

(ατομικά ή συνεργαζόμενος με άλλους)

Ιεροί ναοί:

Κοίμησις Θεοτόκου Ηλιουπόλεως++

Άγιος Κωνσταντίνος Ηλιουπόλεως+     

Εισόδεια Θεοτόκου Ν. Ψυχικού+

Μεταμόρφωσις Κιάτου+

Άγιος Κωνσταντίνος Διμηνιού

Άγιος Βασίλειος Αυλωναρίου Ευβοίας+

Άγιος Ανδρέας Γαλατσίου+

Κοίμησις Θεοτόκου Γαλατσίου+

Κοίμησις Θεοτόκου Λένορμαν

Άγιοι Ανάργυροι Πλάκας Κερατέας

Κοίμησις Θεοτόκου Ταύρου+

Κατάθεσις εσθήτος Θεοτόκου Αμαρουσίου+

Άγιος Νικόλαος Γέρακα

Κωνσταντίνος κ Ελένη, ΚΕΜΧ Ναυπλίου

Αγία Τριάδα Νέας Μάκρης+

κλπ

Ιδιωτικά παρεκκλήσια οικογενειών:

Κώνστα, Χολαργός

Χριστοδουλίδη, Γλυφάδα +

Τσολακίδη, Αγ. Απόστολοι

Τσούνη, Παπάγου

  Σκρίνη, Αντίπαρος

---------------------------------------

(+) = Τρούλλος

Ο Βιτρούβιος και η... μοντέρνα τέχνη!

«Η ζωγραφική, είναι στ’ αλήθεια, η αναπαράσταση ενός πράγματος που υπάρχει στην πραγματικότητα ή που θα μπορούσε να υπάρχει»

«...η νέα μόδα έκανε τους κακούς κριτές της τέχνης να κυριαρχούν πάνω στην πραγματική καλλιτεχνική αξία»

Ο Βιτρούβιος, (80 π.Χ. - 15 π.Χ.) ήταν Ρωμαίος συγγραφέας, αρχιτέκτονας και μηχανικός. Είναι γνωστός για την πραγματεία του περί αρχιτεκτονικής, έργο που αναφέρεται με τον τίτλο «Δέκα Βιβλία Αρχιτεκτονικής» και αποτελεί το μοναδικό κείμενο αρχιτεκτονικής θεωρίας και πρακτικής που διασώζεται από την κλασική εποχή.

Διαλέγουμε ένα κεφάλαιο του βιβλίου του όπου καταφέρεται εναντίον της «μοντέρνας τέχνης» της εποχής του. Είναι ένα ντοκουμέντο για το πώς αντιλαμβάνονταν στην εποχή του την ζωγραφική οι «εκτός παρεμβολής». Ελάχιστοι από εμάς σήμερα, που θαυμάζουμε τα κόκκινα φόντα της Πομπηίας, θα συμφωνήσουν μαζί του. Που να φανταζόταν, όμως, πως τα πράγματα θα εξελισσόταν στις μέρες μας πέρα από την φαντασία του... Και εμείς, δεν μπορούμε να φανταστούμε τι αξία θα έχει η γνώμη μας για την σύγχρονη τέχνη σε μερικούς αιώνες...

Βιτρούβιος, «Δέκα βιβλία για την αρχιτεκτονική»

βιβλίο 3, κεφάλαιο 5. (αποσπάσματα)

Η παρακμή της τοιχογραφίας.

Για τα άλλα δωμάτια (προηγουμένως μίλαγε για τις τραπεζαρίες, όπου έκρινε πως κάθε ζωγραφική διακόσμηση θα καταστρέφονταν από τους καπνούς) δηλαδή αυτά που θα κατοικούνται την Άνοιξη, το Φθινόπωρο και το Καλοκαίρι, αλλά και τα υπόστεγα και τα περιστύλια, οι αρχαίοι απαιτούσαν αληθινές εικόνες αληθινών πραγμάτων.

Η ζωγραφική, είναι στ’ αλήθεια, η αναπαράσταση ενός πράγματος που υπάρχει στην πραγματικότητα ή που θα μπορούσε να υπάρχει. Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος, ένα σπίτι, ένα καράβι, ή οτιδήποτε άλλο από το οποίο μπορούμε να κάνουμε ακριβή και αντιπροσωπευτικά αντίγραφα της δομής του. Συνεπώς, οι αρχαίοι, που πρώτοι εισήγαγαν λείους σουβάδες (σαν επιφάνειες προς διακόσμηση) ξεκίνησαν με το να παριστάνουν διάφορα κομμάτια μάρμαρο σε διάφορες θέσεις, και μετά γείσα, και πέτρες με κίτρινη ώχρα, τοποθετημένες με πολλούς τρόπους.

Κατόπιν, προοδεύοντας, άρχισαν να παριστάνουν σχήματα κτιρίων, κολώνων, και αετωμάτων που προεξείχαν και αλληλοκαλύπτονταν. Στους ανοιχτούς χώρους, όπως τις εξέδρες, ανάλογα με τις διαστάσεις τους, απεικόνισαν σκηνές με τραγικό, κωμικό ή σατυρικό τρόπο. Τους διαδρόμους, εξ αιτίας του μεγάλου μήκους, διακόσμησαν με ποικίλα τοπία, αντιγράφοντας τα γνωρίσματα συγκεκριμένων τοποθεσιών. Στις ζωγραφιές αυτές βλέπουμε λιμάνια, γκρεμούς, παραλίες, στενά, δάση, λόχμες, βουνά, κοπάδια, τσοπάνους.

Σε άλλα μέρη υπάρχουν επίσης εικόνες με μεγαλοπρεπή ρυθμό, με μορφές θεών ή λεπτομερή μυθολογικά επεισόδια, ή με τις μάχες της Τροίας, ή τις περιπλανήσεις του Οδυσσέα, με φόντο διάφορα τοπία, και άλλα θέματα που εικονίστηκαν με τις ίδιες αρχές, από την πραγματικότητα.

Αλλά στις μέρες μας, που κυριαρχεί το κακό γούστο, τα θέματα αυτά, που εμπνέονται από την πραγματικότητα, περιφρονούνται. Τώρα, γίνονται τοιχογραφίες με τερατουργήματα, αντί για πιστευτές απεικονίσεις πραγματικών αντικειμένων.

Για παράδειγμα, καλάμια απεικονίζονται στην θέση των κολώνων, ραβδωτές αποφύσεις με στριφτά φύλλα στη θέση των αετωμάτων, κηροπήγια να στηρίζουν παραστάσεις ιερών, και πάνω από τα αετώματά τους να φυτρώνουν τρυφερά βλαστάρια και κλαδιά, και με ανθρώπινες μορφές να κάθονται ανέμελα από αυτά.  Άλλες φορές τα βλαστάρια έχουν μισές μορφές, άλλες με ανθρώπινα κεφάλια και άλλες με κεφάλια ζώων. Τέτοια πράγματα δεν υπάρχουν, δεν μπορεί να υπάρξουν, και δεν υπήρξαν ποτέ.

Έτσι, είναι η νέα μόδα που έκανε τους κακούς κριτές της τέχνης να κυριαρχούν πάνω στην πραγματική καλλιτεχνική αξία. Γιατί, πως είναι δυνατόν, ένα καλάμι να στηρίζει μια στέγη, ή ένα κηροπήγιο να στηρίζει ένα αέτωμα με όλη του την διακόσμηση, ή ένα τόσο λεπτό και τρυφερό πράγμα σαν ένα βλαστάρι να στηρίζει μια μορφή πάνω, ή ακόμη, πως γίνεται βλαστοί και ρίζες να βγάζουν τώρα μαζί με τα λουλούδια και μισές μορφές;

Και όμως, όταν οι άνθρωποι βλέπουν αυτές τις απάτες, δεν βλέπουν κάτι λάθος σ’ αυτές. Αλλά αντίθετα, γοητεύονται, χωρίς να τους νοιάζει αν αυτά μπορούν να υπάρχουν ή όχι.

Η κρίση τους έχει σκοτιστεί από παρακμιακά κριτήρια, ώστε να μην μπορούν να εγκρίνουν, με πραγματική εξουσία και ως ιδιοκτήτες, αυτό που μπορεί πραγματικά να υπάρχει. Πράγματι, εικόνες που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα δεν όφειλαν να εγκρίνονται, και, ακόμα κι αν είναι τέλειες τεχνικά, δεν νομιμοποιούνται να κρίνονται ως σωστές, αν το θέμα τους στερείται των αρχών της πραγματικότητας, που δεν πρέπει να παραβιάζονται.

(Στη συνέχεια δίνει το παράδειγμα ενός έργου που απορρίφθηκε επειδή παρίστανε ολόκληρα κτίρια να θεμελιώνονται πάνω σε κεραμοσκεπές, το οποίο παραλείπουμε)

Παρ’ ολ’ αυτά, δεν θα ήταν άτοπο να εξηγήσουμε γιατί αυτή η ψεύτικη τέχνη νικά την αλήθεια. Είναι γεγονός πως η καλλιτεχνική ποιότητα, που οι αρχαίοι πετύχαιναν με σκληρούς κόπους και δουλειά, τώρα πετυχαίνεται με την χρήση των χρωμάτων και το εντυπωσιακό θέαμα που δίνουν, και τα έξοδα του ιδιοκτήτη εμποδίζουν τον κόσμο να συλλάβει τις καλλιτεχνικές εκλεπτύνσεις που κάποτε χαρακτήριζαν τα έργα ζωγραφικής.

Για παράδειγμα, ποιος αρχαίος καλλιτέχνης μπορεί να βρεθεί που να χρησιμοποιεί το κόκκινο, παρεκτός ελάχιστα, σα να ήταν φάρμακο; Αλλά σήμερα, είναι κοινή πρακτική να καλύπτονται με κόκκινο ολόκληροι τοίχοι, παντού.

 Έχουμε ακόμα και το Πράσινο του μαλαχίτη, έχουμε την Πορφύρα, έχουμε και το Μπλε της Αρμενίας.

Όταν χρησιμοποιούμε αυτά τα χρώματα, δίνουν μια λαμπερή εντύπωση στο μάτι, ακόμα κι αν έχουν μπει άτεχνα. Είναι και πανάκριβα, και στα συμβόλαια ανάθεσης του έργου, κατ’ εξαίρεση, αγοράζονται από τον ιδιοκτήτη και όχι από τον κατασκευαστή.

Τα πρότυπα που κατηγορεί ο Βιτρούβιος,
διασώζονται μέχρι και στην ύστερη Βυζαντινή τέχνη.
Εδώ, κεφάλια ανδρών μπλέκονται με φυτικά μοτίβα.
Μονή της Χώρας, Κωνσταντινούπολη.